Nieuwe regels, nieuwe risico’s en kansen
De Europese Unie heeft op 18 januari 2024 en politiek akkoord bereikt over een nieuw pakket aan anti-witwasmaatregelen. Het doel? Witwassen en terrorismefinanciering effectiever tegengaan en het toezicht in de hele EU gelijktrekken. Dat klinkt misschien abstract, maar de gevolgen voor uw organisatie kunnen ingrijpend zijn – zeker als u onder de Wwft valt.
Wat verandert er precies? En hoe kunt u zich het beste voorbereiden?
Waarom deze aanscherping?
De reden voor deze wetswijziging is helder: op dit moment werkt elk EU-land met eigen regels, richtlijnen en handhaving. Hierdoor ontstaan verschillen in de aanpak van witwasrisico’s, en dat maakt het voor kwaadwillenden makkelijker om zwakke plekken te misbruiken.
Het nieuwe pakket – onderdeel van het bredere EU Anti-Money Laundering (AML) Package – moet hier verandering in brengen. Met als grootste verandering: de oprichting van de AMLA (Anti-Money Laundering Authority), een centrale Europese toezichthouder die mogelijk vanaf 2027 actief zal zijn.
Wat betekent dit voor uw organisatie?
De kern van de verandering: uniforme regels binnen de EU. Wat kan dit mogelijk betekenen voor u?
- Strengere klantonderzoeken (CDD/KYC), ook bij ogenschijnlijk lage risico’s. In het nieuwe voorstel worden risk-based approaches verder aangescherpt, en er komen minimumstandaarden voor customer due diligence die voor alle EU-landen gelijk zijn. Dat betekent dat lidstaten minder ruimte hebben om ‘lichte CDD’ toe te passen bij ogenschijnlijk lage risico’s.
- Meer transparantie over UBO’s. Het UBO-register wordt versterkt. De EU benadrukt het belang van correcte, actuele en toegankelijke UBO-informatie. Ook wordt het makkelijker voor autoriteiten om gegevens te delen over UBO’s in verschillende landen.
- Verplichte monitoring van transacties met crypto’s. Crypto-dienstverleners vallen onder de nieuwe AML-verordening en worden verplicht tot het uitvoeren van CDD, monitoring van transacties en meldplicht bij verdachte activiteiten.
- Een centraal EU-register voor bankrekeningen. De EU introduceert een centraal mechanisme om toegang te krijgen tot nationale bankrekeningregisters. Dit wordt beheerd op EU-niveau en maakt het makkelijker voor FIU’s en bevoegde autoriteiten om snel informatie op te vragen.
- Toezicht vanuit Brussel, als uw organisatie als ‘risicovol’ wordt aangemerkt. De AMLA krijgt direct toezicht op selected high-risk obliged entities, vooral die grensoverschrijdend actief zijn. Bedrijven kunnen dus onder direct toezicht van AMLA vallen, als ze aan bepaalde risicocriteria voldoen.
Als u internationaal opereert of actief bent in sectoren als financiën, vastgoed of cryptodiensten, kan het goed zijn dat u straks onder het directe toezicht van de AMLA valt. Dit brengt meer verantwoordelijkheid, strengere rapportage-eisen en mogelijk zelfs extra controles met zich mee.
U werkt al onder de Wwft; bent u dan klaar voor deze regels?
Nederland loopt voorop als het gaat om anti-witwaswetgeving. FIU-Nederland, de toezichthoudende rol van DNB, en de relatief strikte eisen die nu al gelden, maken dat veel organisaties al gewend zijn aan een hoog nalevingsniveau.
Toch zijn er belangrijke verschillen. Deze nieuwe EU-regels zijn verordeningen – wat betekent dat ze direct in werking treden, zonder dat nationale wetgeving nodig is. Interpretatieverschillen vallen weg, en de ruimte om regels ‘praktisch’ toe te passen wordt kleiner.
Daarnaast is de kans groot dat het toezicht intensiever en technischer wordt. Het verzamelen, verwerken en rapporteren van gegevens zal een grotere rol spelen. Uw organisatie moet daar klaar voor zijn – niet alleen op papier, maar ook in de praktijk.
Voor wie is deze verandering het meest relevant?
De impact zal vooral merkbaar zijn voor:
- Financiële instellingen met vestigingen in meerdere EU-landen.
- Crypto-aanbieders die nu al tegen grenzen van de regelgeving aanlopen.
- Vastgoedbedrijven die internationaal investeren of fondsen beheren.
- Notarissen, advocaten en trustkantoren die grensoverschrijdende structuren faciliteren.
In zekere zin is dit nog speculatief, maar de AMLA krijgt expliciet de bevoegdheid om instellingen met een “significant grensoverschrijdend risico” onder direct toezicht te plaatsen. Als uw bedrijfsmodel daaronder valt, is het raadzaam om nú te beginnen met de voorbereidingen.
Hoe bereidt u zich voor?
- Herzie uw risico-inschattingen: zijn uw analyses en scenario’s nog actueel?
- Zorg voor technologie die meebeweegt: denk aan monitoringtools en slimme rapportages.
- Documenteer processen zorgvuldig: vooral met het oog op externe controles.
- Investeer in kennis en training.
- Blijf op de hoogte van EU-ontwikkelingen: via de EBA, Europese Commissie, FIU-Nederland en brancheorganisaties.
Verandering als kans
De controles worden intensiever, de verwachtingen hoger en de speelruimte kleiner. Maar er ligt ook een kans: als u investeert in een toekomstbestendig compliance-framework, bouwt u aan vertrouwen – bij toezichthouders, klanten en zakenpartners.
Organisaties die proactief meebewegen met deze nieuwe wetgeving, versterken hun positie in de markt. Niet alleen om compliant te zijn, maar ook om zich te onderscheiden.
De verwachting is dat de nieuwe regels in de loop van 2025/2026 formeel worden aangenomen, waarna een overgangsperiode volgt. De AMLA wordt dan op zijn vroegst in 2027 operationeel.
SCOPE FinTech Solutions volgt deze ontwikkelingen op de voet. Wilt u weten wat deze veranderingen specifiek voor uw organisatie betekenen? Of bent u benieuwd hoe uw huidige systemen zich verhouden tot de nieuwe EU-standaarden?
Neem contact met ons op. Wij denken graag met u mee.
